सनातन ज्ञान अध्यात्म विज्ञान

सनातन दर्शन विषयक्रम

https://spiritualartcle24.blogspot.com/

https://shiboham.blogspot.com/

https://bsirjana.blogspot.com/

जगतगुरु आद्य शंकराचार्य

https://drive.google.com/file/d/19_aidwztV0YvVg4py46ObiBLpfQs1dy0/view

• सनातन दर्शनको पुनरोत्थानमा जगतगुरु आद्य शंकराचार्यको भूमिका, खण्ड -१
• सनातन दर्शनको पुनरोत्थानमा जगतगुरु आद्य शंकराचार्यको भूमिका, खण्ड -२
• सनातन दर्शनको पुनरोत्थानमा जगतगुरु आद्य शंकराचार्यको भूमिका, खण्ड -३
• सनातन दर्शनको पुनरोत्थानमा जगतगुरु आद्य शंकराचार्यको भूमिका, खण्ड -४
• सनातन दर्शनको पुनरोत्थानमा जगतगुरु आद्य शंकराचार्यको भूमिका, खण्ड -५
• सनातन दर्शनको पुनरोत्थानमा जगतगुरु आद्य शंकराचार्यको भूमिका, खण्ड -६
• सनातन दर्शनको पुनरोत्थानमा जगतगुरु आद्य शंकराचार्यको भूमिका, खण्ड -७
• सनातन दर्शनको पुनरोत्थानमा जगतगुरु आद्य शंकराचार्यको भूमिका, खण्ड -८
• सनातन दर्शनको पुनरोत्थानमा जगतगुरु आद्य शंकराचार्यको भूमिका, खण्ड -९

जीवन व्यवस्थापन

• यूवाहरुको तनावमुक्त जीवनशैलीकालागि अध्यात्म साधना अपरिहार्य, खण्ड -१
• यूवाहरुको तनावमुक्त जीवनशैलीकालागि अध्यात्म साधना अपरिहार्य खण्ड -२
• यूवाहरुको तनावमुक्त जीवनशैलीकालागि अध्यात्म साधना अपरिहार्य, खण्ड -३
• यूवाहरुको तनावमुक्त जीवनशैलीकालागि अध्यात्म साधना अपरिहार्य, खण्ड -४
• यूवाहरुको तनावमुक्त जीवनशैलीकालागि अध्यात्म साधना अपरिहार्य, खण्ड -५
• आफूसंगको सुमधूर सम्वन्ध नै समृद्धिको मूलआधार
• अध्यात्म साधनाबाट हासिल हुने अक्षय खुशी, शान्ति र आनन्द नै मानिसको वास्तविक सफलता हो
• सकारात्मकता नै सुख, शान्ति, समृद्धिको मूलआधार हो
• आफ्नो स्वधर्म तथा जीवनको मूल लक्ष्य जानौं
• ध्यान साधनाबाट प्राप्त हुुन्छ आदर्श जीवन
• आत्मचेतनाको शक्ति जाग्रीत गरि समृद्धि हासिल गरौं
• आफूभित्रको आध्यात्मिक व्यक्तित्व चिनौं
• जन्म, ग्रह, नक्षेत्र र ब्रह्माण्डको नियम जानेर जीवनको व्यवस्थापन गरौं
• आफ्नो दियो आफैं बनी विश्व समाजमा मानवीय मूल्य मान्यता स्थापित गरौं
• आफूभित्रै रहेका प्रतिभा र क्षमताहरु जाग्रित गरि जीवनमा सुख, शान्ति, समृद्धि हासिल गरौं
• मिथ्या जगतको भ्रमबाट मुक्त भएर आफ्नो जीवन व्यवस्थित गरौं

योग साधना

• योग साधनाका प्रकार, हठ योग र अष्टांग योगमा भिन्नता
• ११औं अन्तर्राष्ट्रिय योग दिवस र सनातन अध्यात्म दर्शनको सन्दर्भ

• ध्यान योगको प्रमुख उद्देश्य अति विचारलाई नियन्त्रण गर्नु हो

• आध्यात्मिक द्वार, परमानन्द र ब्रम्हज्ञानको मूलकेन्द्र सहश्रार चक्र
• इच्छापूर्ति, संकल्पशीलता र कार्यसिद्धिको मूलकेन्द्र आज्ञा चक्र
• ज्ञान, प्रज्ञा र विवेक प्राप्तिको मूलकेन्द्र विशुद्धि चक्र
• जीवनमा खुशी, शान्ति र आनन्द प्राप्तिको मूलकेन्द्र अनाहद चक्र
• जीवनमा सफलता प्राप्तिको केन्द्र मणिपुर चक्र
• स्वाधिष्ठान चक्र सन्तुलित भए जीवन सन्तुलित बन्छ
• कुण्डलिनी शक्ति र मुलाधार चक्र जागरणका लाभहरु
• हठ योग र चक्र तथा कुण्डलिनी शक्ति जागरण
• सन्तुलित जीवनकालागि मूलाधार चक्र जागरण र यसको महत्त्व
• पूर्ण योग साधना नै पूर्ण चक्र साधना हो
• पूर्ण योग साधना र श्वास-प्रश्वासको विज्ञान ‘श्वर विज्ञान’
• पूर्ण योग साधना र मनको विज्ञानविचको अन्तरसम्वन्ध
• भोगदेखि योगसम्मको यात्रा नै वास्तविक योग साधना हो
• 'ध्यान योग' नै सबै योगको मुल हो !
• ध्यान साधना मस्तिष्क, मन, चेतना शुद्धिकरण गर्ने प्रभावकारी उपकरण हो
• वर्तमानमा जीउने कला तथा अभ्यास नै ध्यान योग हो
• योग विज्ञान नै सबै समस्याहरुको उपचार हो
• Short Format to Conduct Yoga & Meditation Session for Foreigner
• योग शव्दको अन्तर्य बुझौं: ‘योग’ योग र वियोग दुवै हो
• योग-ध्यान साधनाको अनुशरण गरेर नवयुग निर्माण प्रारम्भ गरौं
• स्थुल शरीर र सुक्ष्म तथा उर्जा शरीरको अन्तर-सम्वन्धको आत्मबोध
• जीवनमा योग-ध्यानबाट सजगता, एकाग्रता, शुन्यता, पूर्णता, भरिपूर्णता हासिल गरौं
• योग-ध्यानको माध्यमबाट आफूभित्रको दिगो खुशी प्रकट गरौं
• स्नायु भाषा प्रणाली, योग अभ्यास तथा प्राणायाम र ध्यान साधना विचको अन्तर-सम्वन्ध
• योग-ध्यान साधना, ब्रह्म र ब्रह्माण्डको विज्ञान

मोक्ष मार्ग

• मोक्ष प्राप्तिकालागि कर्म मार्ग तथा कर्म योग
• मोक्ष प्राप्तिका तीन योगमा भक्ति योगको महिमा उच्च रहेको छ
• मोक्ष प्राप्तिका प्रमुुख तीन मार्ग– कर्म योग, भक्ति योग, ज्ञान योग; कुन श्रेष्ठ र कुन कसकालागि ?
• मोक्ष प्राप्तिका प्रमुख तीन मार्ग– कर्म मार्ग, भक्ति मार्ग, ज्ञान मार्ग
• मोक्ष प्राप्तिको प्रमुख मार्ग ज्ञान योगको यात्रा र स्वअनुभव
• मोक्ष प्राप्तिकालागि अध्यात्म साधनामा प्रमुख साधन शरीर नै हो
• ब्रम्हाण्डको स्थाइ सत्य र सत्यको खोजको सन्दर्भमा ज्ञान मार्गको विशेष भूमिका तथा गरिमा रहदै आएको छ
• कर्मयोगमा योगस्थ भइ जीवनमा सुख, शान्ति, समृद्धि हासिल गरौं

चेतनाको विकास

• आभामण्डल तथा उर्जा क्षेत्रको स्तर कसरी बढाउन सकिन्छ ? खण्ड -१

• म चेतना हुँ, मेरो चेतनाको तह जस्तो छ मेरो जीवन त्यस्तै हुन्छ, खण्ड -१
• म चेतना हुँ, मेरो चेतनाको तह जस्तो छ मेरो जीवन त्यस्तै हुन्छ, खण्ड -२
• स्वअनुभवः ब्रम्हाण्ड मेरै चेतनाको फैलावट रहेछ
• समुच्चा ब्रम्हाण्डको सर्जक हामी स्वयं हौं
• विचारका उर्जाका तरंगहरुको प्रभाव प्रकृति तथा ब्रम्हाण्डभरी पर्दछ
• चेतनाको विकास सैद्धान्तिक ज्ञान र व्यवहारीक अभ्यासबाट हुन्छ

चेतनाको यात्रा र स्वअनुभव

• स्वअनुभवः ब्रम्हाण्ड मेरै चेतनाको फैलावट रहेछ
• ब्रम्हाण्डको स्थाइ सत्य र सत्यको खोजको सन्दर्भमा ज्ञान मार्गको विशेष भूमिका तथा गरिमा रहदै आएको छ

वेदान्त दर्शन

• ब्रम्हाण्डको स्थाइ सत्य र सत्यको खोजको सन्दर्भमा ज्ञान मार्गको विशेष भूमिका तथा गरिमा रहदै आएको छ
• अध्यात्म साधनामा सदगुरु, गुरुसत्ता र दिव्य उर्जाको प्रकाशको प्रभाव तथा अनुभव
• जीवन र सार्थकता
• त्रिगुणमयी प्रकृति र मनुष्यको स्वभाव
• जीवन दर्शनः हरेक यूवाले जीवनमा गर्नैपर्ने चार पुरुषार्थ
• ज्ञान रचनाको प्रमुख उद्देश्य मनुष्यभित्रको इश्वर अर्थात अन्तरज्योतिको दर्शनकालागि हो
• भौतिक ‘म’ भन्दा पर रहेको पराभौतिक ‘म’ तथा ‘आत्मा’मा स्थित बनौं

बौद्ध दर्शन

• त्रि–शरणागमनः बुद्धं शरणं गच्छामि । धम्मं शरणं गच्छामि । संघं शरणं गच्छामि ।

• बौद्ध दर्शन जीवनलाई मध्यमार्गी बनाउने सर्वोत्कृष्ट ज्ञान हो, खण्ड -१
• बौद्ध दर्शन जीवनलाई मध्यमार्गी बनाउने सर्वोत्कृष्ट ज्ञान हो, खण्ड -२
• पूर्वीय अध्यात्म दर्शनमा समयक्रमसंग आएका विभिन्न मतहरु

युवा र अध्यात्म 

https://bsirjana.blogspot.com/2025/04/blog-post_23.html

• जीवन दर्शनः हरेक यूवाले जीवनमा गर्नैपर्ने चार पुरुषार्थ
• आध्यात्मिक यूवाले गर्छन् सर्वकल्याणका उदाहरणीय कार्यहरु
• आजका यूवाहरुको यक्ष प्रश्नः आध्यात्मिक बन्ने कि धार्मिक ?
• अध्यात्ममा यूवाको रुचि र आकर्षण बढाउन सदगुरुको भूमिका
• नवप्रतिभाहरुको क्षमता पहिचान र विकासमा अवसर प्रदान गरौं
• यूवाहरुो व्यक्तित्व विकासकालागि राष्ट्रिय यूवा नेतृत्व सम्मेलन
• यूवाकालागि समय सान्दर्भिक अध्यात्म, योग, ध्यान साधनाको प्रारम्भिक ज्ञान
• यूवाकालागि सहज अध्यात्म साधना र योग–ध्यानको वैज्ञानिकता
• युवा अध्यात्म: युवा र अध्यात्म
• स्नायु भाषा प्रणाली, योग अभ्यास तथा प्राणायाम र ध्यान साधना विचको अन्तर-सम्वन्ध
• यूवाहरुको तनावमुक्त जीवनशैलीकालागि अध्यात्म साधना अपरिहार्य, खण्ड -१
• यूवाहरुको तनावमुक्त जीवनशैलीकालागि अध्यात्म साधना अपरिहार्य खण्ड -२
• यूवाहरुको तनावमुक्त जीवनशैलीकालागि अध्यात्म साधना अपरिहार्य, खण्ड -३
• यूवाहरुको तनावमुक्त जीवनशैलीकालागि अध्यात्म साधना अपरिहार्य, खण्ड -४
• यूवाहरुको तनावमुक्त जीवनशैलीकालागि अध्यात्म साधना अपरिहार्य, खण्ड -५

 स्वास्थ्य र अध्यात्म

https://bsirjana.blogspot.com/2025/04/blog-post_38.html

• आहार, विहार, व्यवहार सन्तुलित राख्नु नै पूर्ण योग साधना हो
• आहार-विहार-व्यवहार विज्ञान र स्वास्थ्य विज्ञानको अन्तरसम्बन्ध
• व्रत तथा फास्टीगं दुवैको प्रमुख उद्देश्य मानिसको तन, मन, भाव र चित्तको शुद्धिकरण गर्नु हो
• सबै समस्याको जड् अप्राकृतिक जीवनशैली बाध्यता कि अज्ञानता
• चिकित्सा विज्ञान र अध्यात्म विज्ञानको अन्तरसम्वन्ध
• योग-ध्यान प्रभावकारी मनोचिकित्सा अर्थात साइको थेरापी हो
• मनका समस्याहरुको समाधानमा ध्यान अति प्रभावकारी चिकित्सा पद्धति हो
• स्वास्थ्य उपचार, आधुनिक स्वास्थ्य चिकित्सा विज्ञान र अध्यात्म स्वास्थ्य चिकित्सा विज्ञानविच अन्तरसम्वन्ध

नवयुग निर्माण र अध्यात्म  

• जीवन विज्ञान प्रतिष्ठानको महत्वाकांक्षी लक्ष्य: नवयुग निर्माण
• जीवन विज्ञानले जगाएको अध्यात्म जागरण र पांचबुदे आध्यात्मिक लुम्बिनी संकल्प पत्र
• चीनबाट शुरु भएको नवयुग निर्माणको नमुना विकास पद्धति
• योग-ध्यान साधनाको अनुशरण गरेर नवयुग निर्माण प्रारम्भ गरौं

शिक्षा र अध्यात्म  

• मानवीयमा मूल्यमान्यतामा आधारित संस्कारयुक्त शिक्षा अवलम्वन गरौं
• स्नायु भाषा प्रणाली, योग अभ्यास तथा प्राणायाम र ध्यान साधना विचको अन्तर-सम्वन्ध
• वालवालिकाहरुको प्रभावकारी मानसिक विकास तथा सिकाइमा योग साधना पद्धतिको भूमिका
• नेपालको आधूनिक शैक्षिक प्रणाली र प्राचीन मौलिक शैक्षिक प्रणालीका यथार्थ पक्ष
• शिक्षा र साधनाबाट जीवनमा पूर्णता हासिल गर्न सकिन्छ

भौतिक विज्ञान र अध्यात्म विज्ञान  

• आरोग्यताकालागि मस्तिष्क र मुटु तथा मन र हृदयको सह-सम्वन्ध
• प्रमात्रा भौतिक विज्ञान र अध्यात्म विज्ञान विचको अन्तरसम्वन्ध
• चिकित्सा विज्ञान र अध्यात्म विज्ञानको अन्तरसम्वन्ध
• स्वास्थ्य उपचार, आधुनिक स्वास्थ्य चिकित्सा विज्ञान र अध्यात्म स्वास्थ्य चिकित्सा विज्ञानविच अन्तरसम्वन्ध

संस्कृति र अध्यात्म  

• वैदिक सनातन प्रेम दिवसः तीज
• दिव्य प्रेम नै परमात्मामा हो

ज्ञानबर्धक पाठ्यसामग्री

• भगवान श्री दत्तात्रयका चौबिस प्राकृतिक गुरुहरु
• धन अर्थात सम्पन्नता नै सुख र दुःख दुवैको कारण हो, खण्ड -१
• धन अर्थात सम्पन्नता नै सुख र दुःख दुवैको कारण हो, खण्ड -२
• आध्यात्मिक दृष्टिकोण: प्रेमको ब्रम्हाण्डिय परिभाषा
• त्रिगुणमयी प्रकृति र मनुष्यको स्वभाव

• वसुधैव कुटुम्वकम नै विश्व ध्यान दिवसको मूलसार हो
• सिन्धुबाट अप्रभंस भएको ‘हिन्दु’ शव्दको वैदिक सनातन धर्म-संस्कृतिसंग प्रत्यक्ष सम्वन्ध छैन
• म्यान्मारस्थित नेपाली समुदायको हृदयको भावः सनातन संस्कृति नै हाम्रो पहिचान 
• श्रद्धेय ओशो र कविवर हरिवंश राय बच्चनबिचको अर्थपूर्ण संवाद
• सन्देश बनेको मृत्यु...
• हरपल नयाँ कुराहरु सिकिराखौं
• धर्म बिशेष: के स्वर्ग र नर्क साँच्चै छ त !? 
• हिन्दु धर्म

नारीवाद र अध्यात्म  

https://womendevelop24.blogspot.com/

• आध्यात्मिक दृष्टिकोणः स्त्री के हुन् र के होइनन् ?

• लैंगिक रुढीवादको नकारात्मक उर्जाको प्रभाव नै विकासको प्रमुख बाधक हो
• अध्यात्म ज्ञानको अभाव नै घरेलु हिंसाको प्रमुख कारण हो
• आध्यात्मिक नारीवाद: उदारवादी नारीवाद अध्यात्म विज्ञानकै शाखा हो
• नारीवाद: नारी तिमी आफैंमा, आफ्नै स्वत्वमा फर्क

महिला विकास

https://womendevelop24.blogspot.com/

• महिला विकास र नेपाल सन्दर्भ
• 'महिला विकास' र 'महिला र विकास'
• महिला विकासका प्रक्रियाहरु
• महिला बिकासको इतिहास
• लैङ्गिक उत्तरदायी बजेट कार्यान्वयनको रणनीतिक पक्षमा जोडदिऊँ
• नेपालमा महिला उद्यमशीलता विकासको आवश्यकता
• महिला उद्यमशीलता विकासकालागि अपनाइएका अन्तर्राष्ट्रिय रणनीतिहरु
• यु.एन.डी.पी.का तीन आर, महिला सहभागिता, र राज्यको आर्थिक–सामाजिक–राजनीतिक समृद्धि
• लैङ्गीक हिंसा ‘अनर किलिङ’ को विश्वब्यापी स्वरुप
• लैङ्गिकता सम्बन्धित शब्दावलीहरू
• महिला सशक्तीकरणमा पोषण तथा स्वास्थ्यको महत्व र भूमिका
• महिला सशक्तीकरणमा स्वयं सहायता समुहको महत्व र भूमिका
• दिगो विकास लक्ष्य २०३० हासिलमा खुल्ला तथ्याङ्कको महत्व र भूमिका
• लैङ्गिक उत्तरदायी सोच तथा लैङ्गिक जागरणको खाँचो
• लैङ्गीकता र विकास: कृषि क्रान्ति, दिगो विकास र महिला सहभागिता 
• लैङ्गीकता र विकास: चीनको सफल ग्रामीण विकास र महिला सशक्तिकरण 
• लैङ्गीकता र विकास: कल्याणकारी राज्य, महिला र अवसर
• लैङ्गीकता र विकास: नयाँ नेपाल निर्माणमा महिला सहभागिता
• स्वास्थ्य क्षेत्रको सुधारमा महिला शिक्षाको भूमिका
• गृहिणी होईन घर ब्यवस्थापक
• बैदेशिक रोजगारीमा महिला र यसका चुनौतीहरु
• भ्रुण, शिशु तथा महिला हत्याका कारण हराएका महिला
• महिला आरक्षण कति उचित कति अनुचित
• छाउपडी प्रथा र मानव अधिकारका चुनौतीहरु
• महिला उत्थान र महिलाको राजनीतिक अधिकार
• वर्षेनी दोहोरिने महिला मुद्दाहरु
• महिला नीति र उखान 'घुमिफिरी रुम्जाटार'
• अनुत्पादक श्रम नै महिला विकासको बाधक
• नयाँ नेपाल र महिला सशक्तीकरण
• साना सहकारी र महिला विकास

पर्यटन र अध्यात्म  

https://bsirjana.blogspot.com/2025/04/blog-post_43.html

• म कस्तो प्रकारको पर्यटक हुँ ?
• पर्यटनका विश्वव्यापि प्रकार र नेपाल सन्दर्भ
• पर्यटनको ऐतिहासिक पृष्ठभूमि र नेपालको सम्भावना
• नेपालमा आरोग्य पर्यटनः अवधारणा, अवस्था र सम्भावना
• नेपालको पर्यटन र बजार प्रवर्द्धन

समसामयिक विषय

https://currentarticle24.blogspot.com/

• बैदेशिक रोजगारबाट फर्किएका कामदारहरुको पूर्नएकीकरण र नीतिगत पाटो
• दिगो तथा प्रभावकारी पूर्नएकीकरणमा संघ, प्रदेश र स्थानीय सरकारको भूमिकास्वदेश फर्किएका आप्रवासी कामदारहरुको पूर्नएकीकरण प्रक्रियाका केही विश्वब्यापी नमुना अभ्यासहरु
• स्वदेश फर्किएका आप्रवासी कामदारहरुको पूर्नएकीकरण र यसका चुनौतीहरु
• बैदेशिक रोजगारबाट फर्किएका कामदारहरुको पूर्नएकीकरणमा कृषि क्षेत्रको भूमिका र सम्भावना
• स्थानीय तहहरुले सफल विकास मोडेलहरुबाट विकासका धेरै कुरा सिक्न र अनुसरण गर्न सक्छन्
• नेपाल, कृषि क्रान्ति, दिगो विकास र अवको बाटो
• दिगो विकास तथा समृद्धिकालागि कृषि क्रान्तिको अपरिहार्यता
• दलितले जात तथा थर फेर्नु समस्याको समाधान होइन
• भाषा-संस्कृतिको महत्व र विकास
• बाहुनवाद, जनजाति र आरक्षण
• अब के पाएँ होइन के दिन सक्छु भन्ने सोचौं
• शिशु लोकतन्त्र र नयाँ नेपाल
• नेपाललाई सतीको श्राप लागेकै हो त !
• INTRODUCTION OF NEPAL
• PhD Dissertation on:  Socio-Economic Empowerment of Rural Women through Non-Formal Education in Sarlahi District, Nepal

*************************************************************

थप शिर्षकहरु

• अध्यात्म विज्ञान
• योग शिक्षा
• चक्र साधना
• युवा र अध्यात्म
• स्वास्थ्य र अध्यात्म
• आहार, विहार, विचार
• स्वजागरण ज्ञान
• नेपालमा पर्यटन
• महिला विकास
• समसामयिक लेख
• फूलबगैंचाको हेरविचार
• नारीवादी कविता
• आध्यात्मिक कविता
• प्रेमालाप कविता
• प्रणयसुत्रका कविता
• लालीगुरांश कविता

********************************************************

https://shiboham.blogspot.com/